Zawory zaporowo zwrotne pełnią w instalacjach dwie funkcje – zaworów zaporowych i zaworów zwrotnych. Mogą być stosowane z medium takim jak woda, para wodna i inne neutralne ciekłe i gazowe substancje, a także paliwa ropopochodne i woda morska. Przeznaczone są one do ochrony rurociągów przed strumieniem powrotnym czynnika roboczego. Zawory zaporowo zwrotne mogą być stosowane także do otwarcia i przerwania przepływu czynnika roboczego. Nie nadają się do zastosowania w roli zaworów regulacyjnych do dławienia przepływu. W zależności od czynnika roboczego, temperatury i ciśnienia stosuje się różne wykonania materiałowe zaworów zaporowo zwrotnych.